نبشی چیست؟
مشخصات و کاربرد انواع نبشی در صنعت و ساختمان

تاریخ نگارش : 26 شهریور 1403     زمان مطالعه: 7 دقیقه

نبشی‌ها، به عنوان مقاطع فلزی کلیدی و پرکاربرد در صنعت ساختمان، از دو ضلع عمود بر هم تشکیل شده‌اند و به دو نوع بال مساوی (V) و بال نامساوی (L) تقسیم می‌شوند. این مقاطع به دلیل استحکام بالا و وزن سبک، در ساخت سازه‌های مختلف از جمله پل‌ها و ستون‌ها به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. نبشی‌ها می‌توانند به صورت تنها یا مرکب به کار روند و وظیفه اصلی آن‌ها اتصال دو قسمت فلزی به یکدیگر است. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد این مقاطع، آن‌ها نقش مهمی در بهبود کیفیت و ایمنی سازه‌ها ایفا می‌کنند و به همین دلیل در صنایع مختلف به ویژه ساختمان‌سازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.


انواع نبشی

نبشی‌ها به عنوان یکی از اجزای کلیدی در صنعت ساختمان و سازه‌ها، به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی انواع دسته بندی نبشی‌ها براساس شکل، جنس، روش تولید و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

تقسیم‌بندی نبشی‌ها بر اساس شکل

نبشی بال مساوی:

نبشی بال مساوی دارای دو ضلع با طول برابر است و به شکل V انگلیسی دیده می‌شود. به عنوان مثال، نبشی ۵۰*۵۰*۵ نشان‌دهنده اندازه 50 میلیمتر بال‌ها و ضخامت 5 میلیمتر است.

نبشی بال نامساوی:

در مقابل، نبشی بال نامساوی دارای دو ضلع با طول متفاوت است که به صورت L  انگلیسی دیده می‌شود. برای مثال، نبشی ۱۰*۸۰*۱۲۰ نشان می‌دهد که یکی از بال‌ها ۱۲۰ میلی‌متر و دیگری ۸۰ میلی‌متر است.


انواع نبشی بر اساس جنس

 نبشی‌ها معمولاً از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند که شامل موارد زیر است:

نبشی فولادی:

نبشی فولادی، به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع نبشی، از ورق‌های فولادی و آهنی تولید می‌شود و استفاده از آلیاژهای خاص، تأثیر بسزایی بر خصوصیات مکانیکی آن دارد. آلیاژهای مشهور مورد استفاده شامل ST37، ST52 و A36 هستند. نبشی‌های تولید شده از آلیاژ A36 با خاصیت شکل‌پذیری بالا، به ویژه در صنایع خودروسازی و برای برشکاری های متنوع مناسب‌اند. در حالی که آلیاژهای ST37 و ST52 بیشتر در ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی کاربرد دارند. با توجه به ارزان بودن ورق آهنی، تولید نبشی با استفاده از آلیاژهای آهنی می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. اما از آنجا که آهن خالص به راحتی در برابر رطوبت و عوامل جوی زنگ‌زده و فرسوده می‌شود، استفاده از آلیاژها مانند فولاد که ترکیبی از آهن و کربن بوده و در انواع مختلفی تولید می‌شوند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

 برای تولید نبشی‌های ضدزنگ، از فولادهای خاصی با ترکیباتی نظیر کروم، کربن و نیکل استفاده می‌شود که مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش دارند. هرچند ترکیب دقیق این مواد بسته به کارخانه‌های تولیدی متفاوت است، مهم است که در انتخاب نبشی مناسب، نوع آلیاژ و کاربرد مورد نظر مدنظر قرار گیرد. تولید مناسب و انتخاب آلیاژ مناسب برای نبشی فولادی، به تأمین نیازهای مختلف صنایع، از خودروسازی تا ساختمان‌سازی، کمک شایانی می‌نماید و این مسأله بر کیفیت و کارایی نهایی ساخت و سازها تأثیر مستقیم خواهد داشت.


نبشی گالوانیزه: 

نبشی گالوانیزه، نوعی نبشی آهنی است که تحت فرآیند گالوانیزاسیون قرار گرفته و با پوشش روی محافظت می‌شود. این پوشش باعث می‌شود که نبشی در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مقاوم باشد. حتی اگر پوشش فلزی روی آسیب ببیند، نبشی همچنان از زنگ‌زدگی مصون می‌ماند. به همین دلیل، نبشی گالوانیزه به ویژه در ساختمان‌هایی که در معرض رطوبت بالا و شرایط زنگ‌زدگی قرار دارند، کاربرد فراوانی دارد. همچنین، می‌توان با فرمینگ ورق سرد گالوانیزه، این نوع نبشی را تولید کرد.


نبشی استنلس استیل: 

نبشی استنلس استیل به دلیل ویژگی‌های خاص آلیاژ و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی، قیمت بالایی دارد و معمولاً در شرایط خاصی که استفاده از نبشی‌های فولادی ممکن نیست، به کار می‌رود. این نوع نبشی به دو صورت فابریک و پرسی تولید می‌شود و در محیط‌های مرطوب و اسیدی، مانند صنایع دریایی، شیمیایی و پتروشیمی، کاربرد دارد.

نبشی استیل با آلیاژ ۳۰۴ به دلیل کربن کم، سطح صاف و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی، در ساخت چهارچوب‌ها و مخازن استفاده می‌شود. نبشی استیل با آلیاژ ۳۱۶ به دلیل مقاومت بالاتر، در محیط‌های اسیدی و سازه‌های دریایی کاربرد دارد.


نبشی آلومینیومی: 

از فلز سبک آلومینیوم تولید می‌شود و به دلیل وزن سبک و مقاومت در برابر خوردگی، در صنایع مختلفی از جمله خطوط انتقال برق و سازه‌های هوایی و دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع نبشی بر اساس روش‌های تولید

نبشی‌ها به دو روش اصلی تولید می‌شوند:


نبشی پرسی:

نبشی پرسی به وسیله ورق‌های فولادی تولید می‌شود که با استفاده از دستگاه رول فرمینگ به سرعت ساخته می‌شوند. این نوع نبشی از ورق‌های آهن و نورد سرد تولید می‌گردد و در فرآیند تولید آن، ورق‌های رول شده برش خورده و سپس پرس می‌شوند. به دلیل سرعت تولید بالا و هزینه کمتر، نبشی پرسی گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های مختلف است.

نبشی فابریک:

نبشی فابریک از شمش‌های فولادی تولید می‌شود که ابتدا در کوره‌های حرارتی ذوب شده و سپس به شکل نبشی نورد می‌شوند. این فرآیند نورد گرم باعث افزایش دقت و کیفیت محصول نهایی می‌گردد و به همین دلیل نبشی فابریک دارای استحکام و ویژگی‌های برتر است.

انواع نبشی براساس کاربرد

نبشی لقمه:

نبشی لقمه که به همان نبشی صفر نیز معروف است، نوعی نبشی است که از برش و خرد کردن شاخه‌های بزرگ‌تر به اندازه‌های کوچک‌تر تولید می‌شود. این نبشی معمولاً در طول‌های 0.5، 1، 1.5 و 2 متر و با ضخامت 4 میلی‌متر تولید می‌شود و برای فرآیند تولید آن، معمولاً از دستگاه گیوتین استفاده می‌شود. نبشی لقمه به طور گسترده‌ای در آسانسورها و همچنین برای استحکام بخشی به ستون‌ها و کف ساختمان‌ها کاربرد دارد. این نوع نبشی به عنوان یک سازه ضروری در قالب‌بندی شناخته می‌شود و وظیفه اتصال قالب‌های فلزی عمود بر بتن و همچنین اتصال قالب‌های آویزی را بر عهده دارد. با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای متنوع نبشی لقمه، این محصول نقش مهمی در پروژه‌های ساختمانی ایفا می‌کند.


نبشی اسپیرال:

نبشی اسپیرال، نوعی نبشی بال مساوی سبک با اندازه‌های مشخص از 20*20*3 تا 5*50*50 است که در جدول وزنی این نوع نبشی به طور دقیق درج شده است و در بازار با عنوان نبشی اسپیرال گرم نورد دیده بال مساوی شناخته می‌شود. این محصول دارای انعطاف‌پذیری و عمر بالاست و امکان سوراخکاری و انجام سایر عملیات‌ها نیز بر روی آن وجود دارد. کاربرد نبشی اسپیرال بسیار گسترده است و در صنعت و ساختمان‌سازی برای ساخت خرپا، اتصال پل‌ها به ستون‌ها، اتصال تیرآهن‌ها، ساخت اتاق آسانسور، اتصالات مختلف در سازه‌ها، انواع ماشین‌آلات صنعتی و ساخت دکل‌های انتقال نیرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. کارخانه‌هایی مانند شکفته و فولاد کوهپایه این نوع را با کم‌ترین میزان تلرانس تولید می‌کنند.

نبشی کرنربید:

نبشی کرنربید به عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساخت کناف ساختمان شناخته می‌شود. این نوع نبشی در ستون‌ها، سقف‌های کاذب و دیوارها کاربرد دارد و به انواع مختلفی از جمله گالوانیزه، کاغذی و پلیمر تقسیم می‌شود. استفاده از نبشی کرنربید به تقویت ساختار و افزایش دوام سازه کمک می‌کند.

در نهایت، با توجه به تنوع و کاربردهای گسترده نبشی‌ها، انتخاب مناسب آن‌ها برای پروژه‌های مختلف می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت و دوام سازه‌ها داشته باشد.


استاندارد تولید نبشی

نبشی‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای سازه‌های فولادی، تحت استانداردهای خاصی تولید می‌شوند. این استانداردها شامل DIN EN 10056-1   و ASTM A36   هستند که ویژگی‌های کیفی و ایمنی محصولات را تضمین می‌کنند. به کمک این استانداردها، تولیدکنندگان قادر خواهند بود تا محصولاتی با کیفیت بالا و قابل اعتماد به بازار عرضه کنند.

 با توجه به تنوع نیازهای بازار، بسیاری از کارخانه‌ها اقدام به تولید انواع مختلف نبشی‌ها با استانداردهای متفاوتی نظیر ST37 ، ST52 و ST44 می‌نمایند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که نبشی‌ها ضمن کنترل کیفیت گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های مختلف ساختمانی و صنعتی باشند و به دلیل رعایت استانداردهای معتبر، اطمینان از عملکرد بهتر آن‌ها فراهم گردد.

جهت دریافت استعلام قیمت انواع نبشی با استاندارد و کیفیت بالای کارخانه، میتوانید با شماره 05191002001 داخلی 203 تماس بگیرید.

کاربردهای نبشی در صنایع مختلف

نبشی‌ها به عنوان مقاطع فولادی با استحکام و دوام بالا، در صنایع مختلف به ویژه در صنعت ساختمان و ساخت و ساز کاربردهای متنوعی دارند. این مقاطع به دلیل ویژگی‌های خاص خود، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های مختلف به شمار می‌روند.


کاربردهای نبشی در صنعت ساختمان

در صنعت ساختمان، نبشی‌ها به طور گسترده‌ای برای تقویت اتصالات و ساخت سازه‌های مختلف استفاده می‌شوند. از جمله کاربردهای مهم آن‌ها می‌توان به ساخت خرپاها و استفاده از نبشی‌های خرد شده (نبشی لقمه) در ساخت آسانسورها اشاره کرد. همچنین،ساخت وال پست با استفاده از نبشی‌ها‌ در مقاوم‌سازی دیوارها می‌توانند، نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ طوریکه با مقاطع فولادی مانند نبشی، ناودانی و سپری، می‌توان دیوارها را در برابر طوفان، سیل و زلزله ایمن‌سازی کرد.

اتصالات نبشی در سازه‌های فولادی

در سازه‌های فولادی، اتصالات تیر به ستون معمولاً با فرض صلب کامل طراحی می‌شوند. اتصالات نبشی جان و ورق جان از جمله اتصالات متداول هستند که در صورت تقویت، به سمت اتصالات نیمه‌صلب سوق پیدا می‌کنند. این اتصالات به استحکام و پایداری سازه کمک می‌کنند و در پروژه‌های بزرگ و پیچیده اهمیت ویژه‌ای دارند.


کاربردهای دیگر نبشی‌ها

نبشی‌ها تنها در صنعت ساختمان کاربرد ندارند. آن‌ها در صنایع مختلفی مانند کشتی‌سازی، ساخت وسایل نقلیه و طراحی مبلمان شهری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، نبشی‌ها برای متصل کردن پل‌ها به ستون‌ها، ساخت ستون‌ها و خرپاها، و اتصالات نیمه‌گیردار و گیردار به کار می‌روند. سایزهای ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌متر معمولاً برای این کاربردها استفاده می‌شوند.

نحوه محاسبه وزن نبشی

این محصول فولادی به طور معمول از طریق دو مشخصه‌ شناسایی می‌شوند. مشخصات نبشی به شرح زیر است:

. اندازه بال

. ضخامت

در یک مثال ساده این موضوع را به طور واضح بیان می‌کنیم. برای مثال داریم، ۳*۳۰*۳۰ این بدان معنی است که اندازه‌ بال‌ها ۳۰*۳۰ است و ضخامت در نظر گرفته شده برای هر بال ۳ است (نمره‌ این محصول فولادی از ۳ تا ۲۰ است)

ضخامت (m) × طول (m) × اندازه بال‌ها (m) × ۷۸۵۰ × ۲

تا اینجا مشخصات نبشی را بیان کردیم، حال از طریق فرمول بالا می‌توانیم وزن تقریبی نبشی را محاسبه کنیم (واحد اندازه‌گیری طول و بال متر می‌باشد)؛ البته برای مشاهده و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از جدول وزن نبشی استفاده کنید.


کارخانه‌های تولید نبشی

کارخانه‌های تولید نبشی در ایران شامل نام‌های معتبر زیر هستند:

- کارخانه فولاد مبارکه اصفهان

- کارخانه فولاد ناب تبریز

- کارخانه آریان فولاد

- کارخانه فولاد کوهپایه

- کارخانه صنعتی شکفته

سخن پایانی درباره نبشی‌ها

نبشی‌ها به عنوان اجزای کلیدی در صنعت ساخت و ساز، نقش بسیار مهمی در افزایش استحکام و دوام سازه‌ها ایفا می‌کنند. این مصالح ساختمانی به دلیل ویژگی‌های خاص خود، توانسته‌اند در انواع پروژه‌های صنعتی و ساختمانی جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند. انتخاب مناسب نوع نبشی برای هر پروژه، تأثیر زیادی بر کیفیت نهایی سازه خواهد داشت و به همین دلیل، توجه به تنوع در انواع و کاربردهای آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

ناودانی چیست؟
ویژگی ها، کاربردها و روش تولید انواع ناودانی