بازار فولاد در کشورهای اروپایی یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های صنعتی منطقه محسوب می‌شود. این بازار با توجه به تغییرات اقتصادی، زیست‌محیطی و سیاسی، همواره در حال تکامل است و کارخانه‌های تولید میلگرد به عنوان یکی از بخش‌های حیاتی تولید فولاد در این بازار نقش کلیدی ایفا می‌کنند. در این مقاله به بررسی شرایط بازار فولاد اروپا، نحوه عرضه محصولات فولادی، زنجیره تأمین مقاطع فولادی، سیاست‌ها و راهکارهای دولت‌ها برای تأمین نیازهای فولاد و آینده صنعت فولاد در اروپا خواهیم پرداخت.
۱. بازار فولاد در کشورهای اروپایی
بازار فولاد اروپا ترکیبی از تولید داخلی و واردات است. کشورهای بزرگ مانند آلمان، ایتالیا و فرانسه به عنوان قطب‌های اصلی تولید فولاد شناخته می‌شوند. از طرفی، محدودیت‌های زیست‌محیطی و افزایش هزینه‌های انرژی، فشار زیادی بر تولیدکنندگان وارد کرده است. از سوی دیگر، تقاضا برای فولاد با کیفیت بالا و تولید شده به روش پایدار در حال افزایش است. برای مثال شرکت ThyssenKrupp در آلمان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد، استراتژی‌های نوآورانه پیاده کرده تا با فشارهای زیست‌محیطی مقابله کند و فولاد سبز (Green Steel) تولید نماید.
۲. کارخانجات تولید میلگرد و نحوه عرضه محصولات
کارخانجات تولید میلگرد در اروپا عموماً به دو صورت سنتی و پیشرفته فعالیت می‌کنند. میلگردها در سازه‌ها به‌خصوص در ساختمان‌سازی و زیرساخت‌ها کاربرد گسترده دارند. کارخانه‌ها با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین مانند ریخته‌گری مداوم و اتوماسیون تولید، کیفیت و کارایی محصولات خود را ارتقا داده‌اند.
محصولات میلگرد معمولاً از طریق شبکه‌های توزیع گسترده در دسترس مشتریان قرار می‌گیرند، که شامل عمده‌فروشان، پیمانکاران ساختمانی و پروژه‌های عمرانی است. همچنین، نمایشگاه‌ها و بورس‌های فولاد به عنوان محل تبادل اطلاعات و معاملات ایفای نقش می‌کنند. برای نمونه، کارخانه ArcelorMittal در لوکزامبورگ به صورت گسترده از تکنولوژی‌های نوین برای تولید میلگرد بهره می‌برد و محصولات خود را به بازارهای اروپایی و جهانی عرضه می‌کند.
۳. زنجیره تأمین مقاطع فولادی
زنجیره تأمین فولاد شامل استخراج مواد اولیه (سنگ آهن، زغال‌سنگ)، فرآوری و تولید شمش، نورد و تولید نهایی مقاطع فولادی است. این زنجیره با توجه به وابستگی به منابع جهانی، به ویژه از لحاظ مواد اولیه، بسیار حساس است. بحران‌های بین‌المللی و محدودیت‌های صادراتی بر قیمت‌ها و دسترسی به مواد اولیه تأثیرگذار هستند.
برای تضمین ثبات عرضه، بسیاری از شرکت‌ها به سیاست تنوع منابع روی آورده‌اند و در برخی موارد قراردادهای بلندمدت با تأمین‌کنندگان خارجی منعقد می‌کنند. مثلا شرکت فولاد گروه Baowu از چین که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد جهان است، با قراردادهای بلندمدت با معادن سنگ آهن استرالیا همکاری دارد تا پایداری تامین مواد اولیه خود را تضمین کند.
۴. راهکارهای دولت‌ها برای تأمین فولاد مورد نیاز
دولت‌های اروپایی برای حمایت از صنعت فولاد و اطمینان از تأمین نیاز کشورها، سیاست‌های مختلفی در پیش گرفته‌اند. این سیاست‌ها شامل حمایت مالی از تولیدکنندگان داخلی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک، افزایش همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد ذخایر استراتژیک فولاد است. همچنین، قوانینی برای محدود کردن واردات فولاد با کیفیت پایین و آلوده‌کننده تصویب شده است. به عنوان نمونه اتحادیه اروپا برنامه‌ای تحت عنوان «فولاد سبز اروپا» (Green Steel Europe) دارد که با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، کاهش آلاینده‌ها و حمایت از تولید فولاد پایدار، به دنبال تقویت صنعت فولاد داخلی است.
۵. آینده صنعت فولاد در اروپا
آینده صنعت فولاد اروپا به سمت سبز شدن و استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند بازیافت، کک‌سازی بدون کربن و استفاده از هیدروژن به عنوان منبع انرژی پیش می‌رود. همچنین، افزایش تمرکز روی نوآوری و تولید فولاد با کیفیت بالا، شانس رقابت‌پذیری بازار فولاد اروپایی را افزایش می‌دهد.
با این حال، چالش‌هایی نظیر هزینه‌های بالای انرژی و رقابت با تولیدکنندگان آسیایی وجود دارد که نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و همکاری همه‌جانبه است. از به روزترین مجموعه ها، پروژه Hybrit در سوئد است که به منظور تولید فولاد بدون استفاده از زغال‌سنگ با فناوری هیدروژن راه‌اندازی شده، نمونه بارز آینده سبز صنعت فولاد در اروپا است.
بازار فولاد اروپا با وجود چالش‌های فراوان، به سمت پایداری و نوآوری حرکت می‌کند. کارخانجات تولید میلگرد و زنجیره تأمین فولاد به دنبال تقویت کیفیت و ثبات در عرضه هستند. حمایت دولت‌ها نقش مهمی در تأمین فولاد داخلی و گسترش فناوری‌های نوین دارد. آینده صنعت فولاد اروپا با محوریت فولاد سبز و فناوری‌های پاک رقم خواهد خورد و می‌تواند الگویی برای سایر مناطق جهان باشد.
